Թութանհամոն [2015/հայերեն]

Բարև Ձեզ
Շատ ուրախ ենք որ մեր կատարած աշխատանքը Ձեզ դուր է գալիս։
Շնորհակալություն հետաքրքիր գաղափարի համար, կմտածենք այդ ուղղությամբ: 🙂

DUQ ANIMAST KARCIQ EQ HAYTNEL HARGELIS,PATMUTYUN CHEQ KARDACEL?CHEQ USUMNASIREL HAYOC
PATMUTUN@ , CHEQ SOVOREL?MEZ HASEL E AYN AMEN@ INCH EKEL E SHAT HIN DARERIC:

ISK MITANNIN ES EL EM HAKVAC AYN PASTIN VOR HAYER EN EXEL

MI POQRIK XNDRANQ MER BOLOR TAGAVORUTUNNERI TARACQN AMBOXJACREQ EV UXARKEQ AYS EJIN

lseq haykakan tagavorutun e exel mitannin,ev sa shat tgex kino e Դիտեք:
Միտաննի հուրիական պետության կազմավորում, հուրիական «Միտաննի» պետության հայտ գալը Առաջավոր Ասիայում, մ.թ.ա. 16-րդ դարում։ Միտաննին էլ ավելի հեղհեղուկ պետական կառուցվածք ուներ, քան խեթական թագավորությունները. նրա կազմի մեջ մտել էին շատ կիսանկախ շրջաններ և մանր թագավորություններ, որոնք պարտավոր էին տուրք վճարել և ռազմիկներ տրամադրել միտաննական թագավորներին։ Նրա ազդեցությունը տարածվել է՝ արևելքում ներկայիս Քիրքուքից (հնագույն Առապխա) մինչև Օրոնտես գետի հովիտը Ասորիքում, Միջերկրական ծովեզերքը (Ուգարիթ) և Կիլիկիան Տավրոսի լեռները, ուր գտնվում էր Կիզզվատնա թագավորությունը։ Հուրիների պետական կառուցավածքը, ինչպես խեթական թագավորության մեջ, այստեղ ևս առանձին խոշոր շրջանները կառավարվում էին արքայազունների կողմից և Միտաննի թագավորությանը ենթարկվում էին (առավել կամ պակաս ձևականորեն) մի շարք ինքնավար թագավորություններ։ Այսպես, օրինակ, Աշուրում, որը լիովին պահպանել էր իր ներքին կառուցվածքը և կառավարվում էր ավագների խորհրդի և կառավարչի կողմից, կար նաև միտանտական «դեսպան» (սուկալլու), որը մասնակցում էր քաղաքի կառավարմանը։ Միտաննիում (և առհասարակ հուրիական հասարակություններում) տեղական կառավարիչները, իսկ որտեղ դրանք չկային՝ ավագների խորհուրդը, հավանաբար, բավական անկախ էին։

Նվաճումներ
Միտաննիի արքաների ազդեցությունը տարածվել է արևելքում մինչև Արապխա, ներկայիս Իրաքի տարածքում գտնվող Քերքուքը, ներառյալ Բոհտան և Մեծ Զաբ գետերի հովիտները, արևմուտքում մինչև Օրոնտես գետի հովիտը Ասորիքում, Միջերկրականի ծովեզերքը և Կիլիկյան Տավրոսի լեռները։ Միտաննիի իշխանությունը հյուսիսում տարածվել է առնվազն մինչև Արևմտյան Եփրատի և Արածանիի միախառնման շրջանը։ Դժվար է ասելը, թէ մինչև ուր էր տարածվում Միտանիի ազդեցությունը և իշխանությունը Հայկական լեռնաշխարհի հյուսիսային և արևելյան շրջաններում։ Միտաննիի արքա Տուշրատտայի մ.թ.ա. XIV դ. կեսերին մի արձանագրությունից եզրակացվել է, որ Միտաննիի կառավարման համակարգի մեջ մտել են Հյուսիսային Միջագետքն ու Հայաստանն ամբողջությամբ։ Միտաննիի թագավորները հնդեվրոպական ծագում ունեին։ Այդ մասին են վկայում նրանց ինչպես հնդեվրոպական անունները, այնպես էլ դիցարանի հնդեվրոպական բնութագիրը։ Բավական է նշել, որ Միտաննիի դիցարանում պաշտվում էին հնդեվրոպական գլխավոր աստվածներ Միհրը (Միթրան), Վարունան, Ինդրան։

Պատերազմներ
Միտաննիի թագավորությանը վիճակված էր լուրջ ռազմական բախման մեջ մտնել Եգիպտոսի նոր թագավորության տիրակալների դեմ, քանի որ վերջիններս շարունակում էին հիքսոսների դեմ վրիժառու պատերազմը հարվածներն ուղղելով դեպի Միջերկրական ծովի արևելյան ավազան, ուր հիքսոսյան արշավանքներից հետո գոյացել էին մի քանի պետություններ։ Վերջիններիս դեմ հաջողության հասնելով Թութմոս Գ փարավոնը մ.թ.ա. 1450- ական թթ. անցնում է Եփրատը և բախվում Միտաննիի հետ։ Եգիպտոսի և Միտաննիի պատերազմը մղվում է Միջերկրական ծովի արևելյան ավազանում գերիշխանության համար։ Թութմոս Գ-ն հասնում է որոշակի հաջողության, սակայն դրությունը փոխվում է նրա հաջորդ Ամենհոթեպ Բ-ի օրոք, երբ Միտաննիի տիրակալ Սաուսադատարը շռնդալից հաջողությամբ հաղթանակներ տանելով արվել է միջերկրածովյան ավազանի մեծ մասը, ազատում է Եգիպտացիներից, այնտեղ ամրապնդելով Միտաննիի իշխանությունը։ Ամենհոթեպ Բ-ն բազմաթիվ արշավանքներ է ձեռնարկում Միտաննիի դեմ, որոնք, ըստ էության ոչ մի փոփոխություն չեն մցնում ստեղծված աշխարհաքաղաքական իրավիճակում։ Ի վերջո նրա որդին Թութմոս Դ փարավոնը մ.թ.ա. 1400-1390 թթ. ստիպված էր հաշտություն առաջարկել Միտաննիի արքա Արտադամային։ Կնքված հաշտությունը ամրապնդվում է խնամիական ամուսնություններով։ Մի քանի սերունդ Միտաննիի արքայադուստրերը դառնում էին Եգիպտական փարավոնների առաջին տիկնայք, որոնցից ամենանշանավորը Նեֆերտիտին էր, որի անվան հետ է կապվում Եգիպտոսում արևի՝ որպես միակ աստծո պաշտամունքը, ինչը, ըստ էության, ներմուծված էր Միտաննիից։ Դաշինքի կնքման համար առավել շահագրգռված էր Եգիպտական կողմը։

Շատ հեշտ եք պատկերացնում պատմությունը դարեր ու հազարամյակներ են սնցնում մինչև հիմնական էթնոս է առաջանում, Մւտանին ամենահին պետություններից է ինչպես Հայասան իսկ մենք ավելի շատ Հայասայի ժառանգներն ենք, օսկ ավելի շուտ Նաիրի երկրկի։Իսկ Միտանիի հետ քիչ կապ կա այն է տարածքային ընդհանրություն։Սևամորթների հարցում չեմ կարող վիճել բայց, ֆիլմն ստեղծելուց նախ պատմությունն են ուսումնասիրում, որպեսզօ սխալներ չլինեն իսկ այս ֆիլմի համար պետք է ասել որ նմսն սխալ հաստառ թույլ չէին տա։